Poradnia konserwatorska - jelec kordzika oficerskiego Luftwaffe wz 1937

Po długiej przerwie wznawiam działanie PORADNI KONSERWATORSKIEJ. Będę w niej prezentować rezultaty swoich prac związanych z czyszczeniem i konserwacją monet, guzików, militariów i innych przedmiotów. Jednocześnie będzie to miejsce wymiany doświadzczeń  i zdobywania nowej wiedzy w tej dziedzinie.

Pierwszy wpis będzie dotyczyć czyszczenia i konserwacji jelca kordzika oficerskiego Luftwaffe wz 1937. W czasach swojej świetności wyglądał jak na poniższych zdjęciach:

Źródło: https://myvimu.com/exhibit/13311617-kordzik-luftwaffe-model-1937

Jelec, oraz pozostałe elelemnty oprawy, wykonane były z niklowanego aluminium.

 

Stan przedmiotu: Jelec trafił w moje ręce w postaci trudnej do zidentyfikowania bryłki czarnego, skamieniałego brudu. Początkowo trudno było w ogóle ocenić, z czym mamy do czynienia. Moje pierwsze podejrzenia kierowały się w stronę jakiejś małej klamki samochodowej. Przedmioty wykonane z aluminium są wyjątkowo podatne na korozję w warunkach glebowych, a co za tym idzie trudne w czyszczeniu. Niemniej wyzwanie zostało podjęte, chociaż bez większej wiary w końcowy sukces.

Stan po 48h moczenia w roztworze szarego mydła w wodzie

Czyszczenie:

• Pierwszą czynnością było umieszczenie obiektu w roztworze wody z szarym mydłem na 48h, aby odmoczyć i zmiękczyć powierzchiwny brud. Co kilka godzin przedmiot był wyjmowany i delikatnie szczotkowany pod bieżącą wodą

• Po tych zabiegach pojawił y się już zarysy orła oraz swastyki, dzięki czemu wiedziałem z czym mam do czynienia. Prawidłowa identyfikacja pozwoliła na zaplanowanie kolejnych kroków i dobranie optymalnych metod oraz narzędzi. Przedmiot pokryty był skamieniałym brudem, tlenkami glinu oraz miejscową korozją wżerową

• Jelec został umieszczony w myjce ultradźwiękowej na 15 minutową kąpiel w wodzie destylowanej w temperaturze 30 stopni Celcjusza. Ciepła woda oraz ultradźwięki pomogły rozbić i zmiękczyć pierwszą warstwę osadów i tlenków glinu, które pokrywały czyszczony obiekt

• Następnie do akcji wkroczyły igły do czyszczenia monet La Faustine, skalpele, skrobaki oraz szczotki nylonowe i mosiężne. Igły, ze względu na swój sposób wykonania (cienka i ostra stal chirurgiczna), pozwoliły bardzo precyzyjnie usuwać kolejne warstwy osadów i korozji. Miejsca szczególnie skorodowane były czyszczone za pomocą skalpeli o różnych ostrzach. Luźny brud był na bieżąco usuwany za pomocą szczotek
• Po zdjęciu każdej warstwy osadów jelec był umieszczany w myjce ultradźwiękowej na 5-10 minut, a następnie osuszany bawełnianą szmatką

• Na miejsca pokryte wyjątkowo opornymi na czyszczenie mechaniczne produktami korozji naniosłem kilka kropel płynu do czyszczenia monet CONSERVO, który doskonale je rozmiękczył i umożliwił ich usunięcie za pomoca igieł i skalpeli

• Powyższe czynności były powtarzane aż do skutku, czyli osiągnięcia satysfakcjonujacego efektu wizualnego

Konserwacja:

• Po zakończeniu procesu czyszczenia jelec został delikatnie wypolerowany watą stalową gradacji 0000, a następnie finalnie umyty w myjce utrladźwiękowej (woda destylowana 30 stopni Celcjusza, 15 minut)

• Po wyschnięciu obiekt odtłuściłem acetonem, a następnie nałożyłem dwie warstwy 10% roztworu metakrylanu butylu (powszechnie znanego pod nazwą handlową Paraloid B44) w toluenie. Paraloid jest rodzajem bezbarwnej, odpornej na promieniowane UV żywicy, która zabezpiecza powierzchnię przed utlenianiem (korozją), poprzez odcięcie dostępu powietrza. Dodatkowo zabezpiecza przedmiot przed uszkodzeniami mechanicznymi, nadaje mu delikatny połysk i pozwala wydobyć niewyraźne detale

• Celowo pozostawiłem niektóre miejsca niedoczyszczone, aby podkreślić historyczny charakter przedmiotu. Wyczyszczenie „do gołego” pozbawiłoby go duszy, a dodatkowo istniało ryzyko dalszej degradacji powierzchni jelca

Stan po czyszczeniu i konserwacji.

Podsumowując: z przedmiotu nie rokującego na nic finalnie wyszedł piękny jelec kordzika oficerskiego Luftwaffe. Twardy brud oraz korozja zostały usunięte, a obiekt zabezpieczony przed dalszym utlenianiem może cieszyć oko swojego właściciela.